Ngành logistics tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong những ngành tăng trưởng nhanh nhất, đóng góp đáng kể vào GDP và tạo ra hàng triệu việc làm. Bên cạnh những cơ hội, ngành này cũng phải đối mặt với nhiều thách thức về chi phí và năng lực. Tại Hội nghị logistics Việt Nam 2024, những vấn đề này đã được các chuyên gia, doanh nghiệp và cơ quan quản lý bàn luận và đề xuất giải pháp.

1. Tăng cường chính sách và cải cách thủ tục hành chính

Theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Đỗ Thành Trung, một trong những giải pháp quan trọng nhất để giảm chi phí và nâng cao năng lực ngành logistics là hoàn thiện cơ chế chính sách và pháp luật. Việc đơn giản hóa quy trình cấp phép, kiểm tra và thông quan sẽ giúp tiết kiệm thời gian và giảm thiểu chi phí không cần thiết cho các doanh nghiệp. 

Chính phủ cần tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách pháp lý để hỗ trợ doanh nghiệp logistics phát triển thuận lợi, đồng thời thúc đẩy môi trường cạnh tranh lành mạnh trong ngành. Điều này cũng góp phần giảm thiểu các rào cản pháp lý hiện tại và tạo điều kiện cho doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc tiếp cận các cơ hội kinh doanh mới, đặc biệt là trong bối cảnh Việt Nam tham gia vào nhiều hiệp định thương mại quốc tế.

Các chuyên gia, doanh nghiệp, cơ quan quản lý cùng trao đổi, tìm kiếm giải pháp cụ thể nhằm thúc đầy sự phát triển bền vững của ngành Logistic

2. Phát triển hạ tầng logistic

Việc hoàn thiện kết cấu hạ tầng logistics là yếu tố quan trọng trong việc giảm thiểu chi phí vận chuyển. Theo báo cáo của Tổng Biên tập Báo Đầu tư Lê Trọng Minh, một trong những yếu tố cản trở sự phát triển của ngành logistics là cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, đặc biệt ở các khu vực trọng điểm như Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Những khó khăn này tạo ra áp lực lớn lên các cảng biển và tuyến vận chuyển, từ đó làm gia tăng chi phí.

Để giải quyết vấn đề này, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng giao thông và phát triển các trung tâm logistics thông minh, từ đó giảm thiểu tình trạng ùn tắc và tăng cường khả năng kết nối các khu vực. Việc nâng cấp cảng biển và phát triển các cảng nước sâu sẽ giúp giảm chi phí vận chuyển cho các hàng hóa xuất nhập khẩu, giúp ngành logistics của Việt Nam cạnh tranh với các quốc gia trong khu vực.

3. Đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ mới

Chuyển đổi số là một xu hướng tất yếu trong ngành logistics hiện nay. Các doanh nghiệp cần áp dụng công nghệ tiên tiến như hệ thống quản lý kho tự động, phần mềm theo dõi và tối ưu hóa tuyến đường vận chuyển, và các công nghệ IoT để giám sát hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển. Sử dụng dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) giúp doanh nghiệp phân tích và dự báo nhu cầu, từ đó tối ưu hóa các hoạt động và giảm chi phí phát sinh.

Bằng cách này, các doanh nghiệp có thể tối ưu hóa lộ trình vận chuyển, giảm thiểu thời gian chờ đợi và tiết kiệm chi phí nhiên liệu. Hơn nữa, việc áp dụng hệ thống quản lý kho và vận tải thông minh còn giúp doanh nghiệp logistics quản lý tốt hơn dòng chảy hàng hóa và giảm thiểu sai sót trong quy trình vận hành. 

Ứng dụng công nghệ là một trong những yếu tố then chốt trong việc giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động logistics.

4. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Để ngành logistics Việt Nam thực sự phát triển bền vững, không thể thiếu việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Chính Thứ trưởng Đỗ Thành Trung đã chỉ ra rằng, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, các trường đại học, dạy nghề và doanh nghiệp để đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của ngành logistics.

Việc đầu tư vào giáo dục, đào tạo không chỉ nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ lao động mà còn giúp các doanh nghiệp phát triển các dịch vụ logistics chất lượng, từ đó tạo ra sự khác biệt và nâng cao giá trị cạnh tranh trong thị trường quốc tế.

5. Áp dụng mô hình logistic xanh

Trong bối cảnh phát triển bền vững toàn cầu, logistics xanh đã trở thành một yêu cầu không thể thiếu đối với các doanh nghiệp logistics. Việc áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng, sử dụng phương tiện vận tải thân thiện với môi trường và tối ưu hóa các quy trình trong chuỗi cung ứng giúp giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường, đồng thời giảm chi phí vận hành.

Đặc biệt, trong giai đoạn Việt Nam đang hướng tới việc xây dựng một nền kinh tế xanh, việc đầu tư vào các phương tiện vận chuyển điện, năng lượng tái tạo và các biện pháp bảo vệ môi trường sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ giảm chi phí mà còn nâng cao hình ảnh thương hiệu trong mắt khách hàng quốc tế.

Logistic xanh cũng là chủ đề đại hội FWC 2025 được tổ chức tại Hà Nội

Lời kết

Ngành logistics Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội nhưng cũng không thiếu thách thức. Để giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh, các doanh nghiệp cần tập trung vào việc cải thiện chính sách, phát triển hạ tầng, chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực và áp dụng các mô hình kinh doanh bền vững. Những giải pháp này sẽ giúp ngành logistics Việt Nam phát triển mạnh mẽ và bền vững trong tương lai.